Kan dry needling een verhoging van de bloed-CK-waarde veroorzaken?

Dr. Kris Demanet

Eén van onze therapeuten stelde de volgende vraag: “een patiënte die ik al enkele malen met dry needling behandeld heb in de gluteale regio vertoonde bij controle-bloedonderzoek een verhoogde creatine-kinase-waarde boven de normwaarde. De huisarts wijst dit toe aan de dry needling. De patiënte was wat in paniek omdat dit kan voorkomen bij bepaalde spierziektes. Kan dry needling een verhoging van de bloed-CK-waarde veroorzaken?”

Creatine-kinase (CK, vroeger creatine-fosfokinase (CPK) genoemd) is een belangrijk enzyme in de energiehuishouding van de cel. Het komt in verschillende weefsels voor, doch verreweg de hoogste concentratie wordt gevonden in skeletspierweefsel (Brewster en de Visser 1988). Het komt vrij in het bloed bij alle mogelijke overbelastingen, ontstekingen en traumata enz. van gestreept spierweefsel. Bij de interpretatie van de CK-activiteit in het serum moet rekening worden gehouden met de leeftijd, het geslacht, de lichaamsbouw en het ras van de patiënt. In het algemeen wordt bij sterk gespierde mensen een hogere CK-activiteit gevonden. De waarden voor CK verschillen ook van lab tot lab: vb. mannen <190 U/L en vrouwen <170 U/L. Algemeen wordt aangenomen dat een intramusculaire naald stijgingen kan geven van het CK in het bloedserum. Feit is echter dat in een studie van 1985 intramusculaire injecties zeldzaam (7% op 44 patiënten) CK-stijgingen (tot 3x de basiswaarde) veroorzaken , niet alleen uitgelokt door de naald, maar ook door de medicatie. Deze zeldzame stijgingen herstellen volledig binnen de drie dagen (Konikoff, Halevy en Theodor 1985) . In de research literatuur van dry needling vinden we geen studies die het effect van dry needling met een acupunctuurnaald op CK-waarden onderzochten. In een mooie studie van 2013 onderzocht men het herstel van mogelijke schade op spier- en zenuwweefsel door dry needling bij muizen , maar CK-waarden werden hier niet vermeld (Domingo, et al. 2013). Echter bij de minste spierinspanning, dus werken of sporten en trainen, noteren wij CK-stijgingen. Deze ‘post-exercise hyperCKemia’ is sterker bij mannen dan bij vrouwen, bij inspanning van langere duur, na lokale belasting van spiergroepen en na excentrische spierarbeid. Bij sportonderzoek op de ergometer of op looptapijt, nemen we steeds bloed voordien en niet erna, want anders heb je gegarandeerd CK-stijgingen. Bij sommige sporters en zware beroepen zien we dat het jaar door. Spierkaters door extreem spierwerk geven soms torenhoge CK-waarden : 5000-10000 U/L, zoals bij andere gevallen van spierafbraak (rhabdomyolyse). Systemische spieraandoeningen geven inderdaad ook een chronisch te hoog CK, maar die waarden van CK zijn meestal zeer hoog , en steeds geassocieerd met klinische klachten van spiermoeheid, -zwakte en -pijn.  Sommige medicaties peroraal zoals beta-blokkers en diuretica kunnen CK-stijgingen geven. Bij een hartinfarct zijn deze waarden ook tijdelijk gestegen. Ook kan dit bij hypokaliëmie en bij hypothyroidie. Tenslotte blijft een kleine groep patiënten over die een verhoogde CK-activiteit hebben, zonder dat daar een oorzaak wordt voor gevonden (idiopatisch) (Brewster en de Visser 1988). Hier moet ik dan ook besluiten dat de CK-stijgingen bij deze patiënt, en ik weet niet hoe hoog, omzeggens nooit kunnen veroorzaakt worden door de minieme invasie van enkele acupunctuurnaalden. Inspanning en werken zullen hier de voor de hand liggende oorzaken zijn, en niet onze kleine naaldjes. Dus de arts in kwestie moet dit inschatten als een spier”schade” door inspanning, training of arbeid eerder dan door de DN. Een makkelijke controle test is een controle CK-bloedcontrole weg van spierbelasting. Je kunt dus je patiënt geruststellen: enerzijds is het niet van de DN-naalden en anderzijds is haar waarde zeer waarschijnlijk geen indicatie voor een spieraandoening. 

Verwijzingen

Brewster, L M, en M de Visser . „De betekenis van verhoogde creatine-kinase-activiteit in het serum van patiënten zonder primair neuromusculaire ziekte.” NTVG, nr. 132 (1988): 1081-3.

Domingo, Ares, Orlando Mayoral, Sonia Monterde, en Manel Santafe. „Neuromuscular Damage and Repair after Dry Needling in Mice.” Evidence-based Complementary and Alternative Medicine, July 2013.

Konikoff, F, J Halevy, en E Theodor. „Serum creatine kinase after intramuscular injections.” PGMJ 61, nr. 717 (1985): 595.